متداولترین دلایل به شرح زیر است:
- خاموشبودن سیستم اعلام حریق
- معیوببودن سیستم اعلام حریق
- استفاده از تجهیزات غیراستاندارد و عدم رعایت اصول طراحی و انتخاب صحیح نوع آشکارساز
عدم نگهداری و سرویس به موقع سیستم اعلام حریق و درنتیجه معیوببودن آن و هشدارهای کاذب بسیار باعث میشود تا افراد، خود سیستم را خاموش کرده و از آن بهعنوان یک سیستم ناکارآمد یاد کنند. تمامی تجهیزات الکترونیکی سیستمهای حفاظت، ازجمله سیستم اعلام حریق، نیاز به نگهداری، بازدیدهای دورهای و سرویس دارند و باید همواره از آمادهبهکاربودن آنها اطمینان حاصل کرد. از اینرو، نصب یک سیستم اعلام حریق، شرط لازم جهت پیشگیری از گسترش آتشسوزی میباشد.
اما شرط کافی نیست. نصب، همراه با نگهداری (بازدیدهای دورهای) و تعمیرات بازدارنده (تعویض باتری و آشکارسازهای معیوب) شرط لازم و کافی جهت برخورداری از یک سیستم کارآمد و توانا در تشخیص بهموقع وجود آتش میباشد.
تجهیزات اعلام حریق ازجمله حساسترین دستگاههای اندازهگیری و عملیاتی میباشند و برای عملکرد صحیح، نیاز به نگهداری و سرویس دارند. در سیستمهای آدرسپذیر و هوشمند، نوع ساختمان داخلی تجهیزات، کمک به امر نگهداری مینماید. در این نوع سیستمها، آلارمهای مربوط به کثیفی دتکتورها (به تفکیک)، عدم عملکرد شستی، آژیر و مدولهای واسطه بهموقع انجام میپذیرد و در روند پیگیری عدم عملکرد صحیح دتکتورها، همکاری دو جانبهدتکتور و پانل باعث پایش دائمی (monitoring) وضعیت هر دتکتور شده و در هر لحظه، تمامی حالات، قابلمشاهده و ثبت میباشد.
اما در سیستمهای متعارف (Conventional) صرفاً وضعیت هر زون (خارجشدن یک دتکتور از مدار، پارگی خط ارتباطی و اتصال کوتاه خط ) قابل رویت میباشد و کثیفی دتکتور یا عدم عملکرد صحیح آن فقط با تستهای دورهای یا آلارمهای ارسالشده بر روی پانل معلوم میگردد.
روند نگهداری و سرویس
بازدیدهای هفتگی: در این بازدیدها، از پانل اصلی اعلام حریق (FACP) بازدید شده و از صحت عملکرد نمایشگر، باتری و تغذیه اطمینان حاصل میگردد. همچنین درصدی از شستی ها به صورت اتفاقی تست میشوند. چک شستی ها بهصورتی است که در یک برنامه زمانی 6 ماهه، تمامی آنها چک میشوند. در ادامه دفتر ثبت آلارمها (Fault) بررسی شده و درصورت فعالشدن سیستم در گذشته، علت آنها بررسی و مورد اشکال پیدا و رفع عیب میگردد. در مرحلهآخر، تمامی عملیات و شمارهتجهیزات سرویسشده ثبت میشود. نوع بازدید هفتگی، باتوجه به حساسیت محل، نوع تردد افراد، تعداد افراد موجود و تمیز بودن محل میتواند از یک تا 4 هفته یکبار انجام پذیرد.
تست، بازرسی و تعمیر و نگهداری سیستم اعلام حریق
بازدیدها و فعالیتهای ششماهه:
در این بازدیدها تمامی اتصالات، کابلها، سیمها چک گردیده و ضمن رفع نقص، صحت عملکرد آنها تأیید میشود. آژیرها چک شده و از صحت و سلامت آنها اطمینان حاصل میگردد. دتکتورهایی که در نواحی آلوده و اثر باد قرار دارند، تمیزکاری شده و عملکرد آنها نیز چک و ثبت میشود. تمامی شستیها چک شده و برچسب تأیید (CERTIFICATE) روی آنها نصب میگردد. آژیر خارج از ساختمان، فلاشر و تمامی اجزای متصل به زون نیز باید تست شده و موردتأیید قرار گیرند. همچنین میتوان قسمتی از دتکتورهای متصل به هر زون را در این دوره، تمیزکاری نمود.
تستهای سالیانه
تمامی دتکتورهای متصل به مدار هر پانل، در یک برنامه زمانی حداکثر سهساله میباید تمیزکاری و تست عملکرد گردند. این سرویس میتواند تقسیم شده و در عملیات 6 ماهه، یکساله یا یک سرویس سهساله انجام پذیرد. نحوهکار بهصورتی است که در طول برنامه زمانی سهساله تمامی تجهیزات (دتکتور، شستی، آژیر، فلاشر، مدولهای واسطه و جداکنندهها)کاملاً چک میشوند. درصورتیکه محل نصب تمامی یا قسمتی از دتکتورها آلوده باشد، این زمان کاهش مییابد. اما امکان افزایش زمان سرویس وجود ندارد.LED (نشاندهندههای خارجی) نیز در پریودهای سالیانه چک میگردد. همچنین مدارات داخلی، بُردها و باتریهای پشتیبان برنامه در طول برنامه سالیانه، طبق دستورالعمل سازنده تمیزکاری و چک گردیده و درصورت نیاز باتریهای پشتیبان تعویض میشوند.
حداکثر زمان استفاده از هر دتکتور بین 8 تا 10 سال میباشد. پس از انقضای این زمان، دتکتور مربوطه حتی اگر سالم باشد، بایستی تعویض شود. در طول هر سرویس، سرویسکار بایستی برچسب تأیید، تاریخ و مهر شرکت خود.
